به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس ، گاز یکی از اهرم های تقویت بنیه اقصادی کشور است که لازم است حداکثر استفاده ازآن صورت گیرد. بهترین گزینه‌هایی که کشور برای استفاده از گاز پیش رو دارد تزریق به میادین نفتی ، استفاده در صنایع پتروشیمی ، گاز سوز کردن خودروهای عمومی ، کاربرد خانگی، صنعتی، نیروگاهی و غیره می باشد.
حال اگر قرار باشد برای گاز تولیدی برنامه ای برای صادرات در نظر گرفته شود ، باید میزان گاز تولیدی بیش از حجم مصرف در کشور باشد ولی این تراز حداقل تا دهه آینده منفی است.
بنابراین گزارش در حال حاضر بیشتر مخازن نفتی کشور با کمبود گاز تزریقی مواجه هستند و از طرفی استمرار و افزایش تولید نفت در دراز مدت مشروط به حفظ فشار مخازن از طریق تزریق گاز است که اگر این مهم به درستی انجام نشود تامین نفت خام برای پالایشگاههای کشور و حتی برای صادرات با چالش جدی موجه خواهد شد.
با اجرای برنامه تزریق گاز به میادین نفتی ، گاز تزریقی برای آینده نیز ذخیره سازی می شود ودر موقع برداشت آن میعانات گازی هم می توانیم استحصال نماییم که ارزش افزوده بالایی دارد.
گزارش فارس می افزاید :کاهش نفت تولیدی درجهان و نیاز بیش از پیش اروپایی ها ، هند وپاکستان و دیگر کشورهای منطقه به گاز ایران در 10 سال آینده به بعد قیمت گاز صادراتی را چندین برابر خواهد کرد.از نظر اقتصادی چون صدور گاز موجب افزایش نیاز کشور به حفر چاههای جدید بمنظور جبران افت فشار چاهها و به دنبال آن افزایش سرمایه گذاری برای ایجاد تاسیسات نمک زدایی خواهد شد لذا درآمدهای حاصله از صادرات باید برای این بخش هزینه شود به عبارتی دیگر صادرات گاز نه تنها درآمدی عاید کشور نخواهد کرد بلکه خسارات مالی و زیست محیطی هم در پی خواهد داشت.
براساس برآوردی که متخصصان مخازن داشته اند به ازای هر 4 هزار فوت مکعب یک بشکه نفت اضافی از تزریق گاز به مخازن نفتی بدست می آید که با قیمت 50 دلار چندین برابر صادرات گاز ارزش افزوده دارد. ولی با صدور هر شش هزار فوت مکعب گاز به خارج معادل یک بشکه نفت وارد بازار می شود که این مسئله باعث کاهش قیمت نفت خواهد شد که بازهم به ضرر کشور است. در مقابل کمبود گاز که به عنوان جانشین اولیه نفت است باعث می شود قیمت فرآورده های نفتی و به تبع آن نفت خام افزایش پیدا کند و به قیمت های واقعی نزدیک شود.
براساس این گزارش ، با تزریق گاز ضمن جبران افت فشار مخازن ، تولید نفت کشور برای چند دهه آینده با کمترین هزینه تامین خواهد شد بدین ترتیب ایران به یکی از دارندگان بالاترین ذخائر نفت و گاز جهان تبدیل خواهد شد و موقعیت سیاسی و ظریب امنیتی کشورمان بهتر خواهد شد.در صورت توقف تزریق و یا تاخیر در اجرای پروژه های تزریق گاز ایران نخواهد توانست میزان تولید فعلی نفت را برای سال های آینده به بعد تامین کند و موجب تضعیف جایگاه کشور در عرضه نفت وگاز جهانی خواهد شد.
روش های ازدیاد برداشت از مخازن نفتی شامل تزریق گاز ، تزریق آب ، تزریق متناوب آب و گاز ، روش حرارتی ،استفاده از مواد شیمیایی کاهش ‌دهنده نیروی کشش سطحی و استفاده از روش میکروبی است که از میان همه آنها تزریق گاز باعث افزایش بیشتری در بازیافت ثانویه مخازن می شود.
متاسفانه بیشتر میادین مهم کشور بر اثر عدم تزریق و یا تاخیر در تزریق گاز با کاهش فشار و سطح تولید مواجه شدند در حالی که با برداشت گاز از میدان مشترک پارس جنوبی و تزریق آن در میدان گازی می توانیم جلوی این خسارت عظیم را بگیریم.
گزارش فارس حاکی است : تزریق گاز، تولید برخی میادین نظیر میدان "مارون" و" کوپال" را تثبیت کرده است. متاسفانه مدت 28 سال بود که گاز به این میدان نفتی تزریق نشد و همین امر موجب کاهش فشار و افت قابل ملاحظه تولید مخزن شد. براساس برنامه خود وزارت نفت تزریق روزانه 1500 میلیون فوت مکعب گاز به مخزن تایید شد ولی بعید است به این زودی این میزان گاز تامین شود.
الآن تاسیسات و چاههای لازم برای تزریق به مخزن آغاجاری مهیا شده ولی گازی جهت راه‌‌اندازى آنها وجود ندارد. قرار است، گاز مورد نیاز براى تزریق در مخزن آغاجارى از فازهاى 6 تا 8 پارس جنوبى تامین شود.
در سال 76 متوسط تولید هر حلقه چاه نفتی در کشور بیش از3500 بشکه بود ولی پس از 8 سال به 2500 بشکه کاهش یافت. وزارت نفت می توانست با تزریق گاز به مخازن تا حدود زیادی از سیر نزولی تولید نفت چاهها کم کند.
دو عامل تعیین کننده در افزایش عمر مخازن وجود دارد. اول : تزریق گاز با حجم مورد نیاز صورت گیرد دوم : تزریق گاز در زمان مناسب انجام شود تا از هرزروی نفت میادین جلوگیری بعمل آید. بدیهی است افزایش تزریق گاز در زمان نامناسب هیچگونه تأثیری بر بازیافت ثانویه نفت نخواهد داشت.
بنا براین گزارش وزارت نفت طی سالهای گذشته تاکنون به دلیل کمبود گاز در فصل زمستان گازهای تزریقی را کم کرده و برای مصرف داخلی اختصاص می دهد.در حال حاضر این وزارتخانه میزان کمبود گاز در زمستان سال جاری را حدود 140 میلیون مترمکعب اعلام کرد که این رقم بیش از تولیدات پنج فاز اول پارس جنوبی است.
در زمستان به دلیل کمبود گاز از نیروگاه‌ها خواسته شده که با سوخت مایع فعالیت کنند تا گاز طبیعی به مصارف خانگی اختصاص یابد. در اینجا باید بررسی شود که اختصاص سوخت مایع برای نیروگاه‌ها بجای استفاده از گاز طبیعی چه میزان خسارت بدنبال دارد؟
شرکت ملی گاز ایران امسال هیاتی را برای خرید گاز راهی ترکمنستان کرد تا گاز وارداتی کشور را افزایش دهند. میزان گاز وارداتی از ترکمنستان بیش از 25 میلیون متر مکعب در روز است که درخواست شده این میزان به روزانه 40 میلیون مترمکعب برسد. این اقدام وزارت نفت هرچند در کوتاه مدت راه گشاست ولی باید برای معضل کمبود گاز راه مطمئن تری در پیش بگیریم چون خود ترکمنستان هم بحث افزایش قیمت را مطرح کرده است.
این گزارش نشان می دهد در آینده نیروگاه‌های جدید وارد مدار می شوند که حجم قابل ملاحظه ای گاز برای مصرف نیاز دارند. بخش نیروگاهی با متوسط سهم 5/36 درصد از کل سبد مصرف گاز طبیعی بزرگ ترین مصرف کننده کشور بود ه است.بنابراین در میان راههای مصرف گاز، سودآورترین روش تزریق به مخازن است و بعد از تزریق مصارف داخلی و جایگزینی با فرآورده های نفتی دراولویت قرار دارد و در نهایت نوبت به صادرات و تبدیل به LNG می رسد ولی عملکرد وزارت نفت در گذشته برعکس این اولویت ها بود.
یعنی تعهد صدور گاز به سه تا چهار کشور در دولت قبل ایجاد شده و البته با حدود 20 کشور هم برای صادرات مذاکراتی صورت گرفته است. هم اینک در حدود پنج میلیارد متر مکعب از میزان مصرف 25 میلیارد متر مکعبی گاز سالانه مورد نیاز ترکیه نیز از طریق ایران تامین می‌شود.
در برنامه چهارم وزارت نفت مکلف به تامین روزانه 500 میلیون مترمکعب گاز تا پایان سال 88 شده است که برای رسیدن به آن توجه ویژه دولت جدید به توسعه سریع پارس جنوبی ضروری است.
انتهای پیام/ ( فارس 16/11/84 )